Любой, кто когда-либо видел монастырь Нораванк в ущелье Вайоц Дзора, будет свидетельствовать о его незабываемо яркой архитектуре. Монастырь был спроектирован и построен Архитектором Момиком. Даже сегодня чистота и спокойствие миниатюр и хачкаров на стенах ошеломляет посетителей, потому что все, чего касалась рука великого Момика, превращалось в волшебство.
Յուրաքանչյուր ոք, ով երբևէ տեսել է Նորավանքը՝ Վայոց Ձորի կիրճում, կվկայի նրա անկրկնելի վառ ճարտարապետության մասին։ Վանքը նախագծել և կառուցել է ճարտարապետ Մոմիկը։ Անգամ այսօր խաչքարերի և մանրանկարների խաղաղությունը և մաքրությունը հիացնում է այցելուներին, քանի որ այն ամենին, ինչին դիպել է մեծն Մոմիկի ձեռքը վերածվել է հրաշքի։
Еще 700 лет назад было известно о великолепии монастыря, выстроенного на выступе извилистого ущелья реки среди красных скал. Если бы скалы могли говорить, они бы рассказали много замечательных историй, в том числе об одном человеке, сделавщем добро, но не получившем признания.
Դեռ 700 տարի առաջ հայտնի էր կարմիր ժայռերի մեջ ոլորապտույտ կիրճերի պռնկին կառուցված հոյակերտ վանքը։ Եթե միայն ժայռերը կարողանային խոսել, բազմաթիվ հրաշալի պատմություններ կպատմեին բարիք գործած, բայց ճանաչում չստացած մարդու մասին։
Լեգենդ Նորավանքի մասի
Мастер Момик влюбился в прекрасную дочь князя Орбеляна, владыки Сюникской области. Девушка, сраженная его талантом архитектора, ответила ему любовью. Отец девушки, узнав об их любви, Призвал Момика и сказал: «Я отдам тебе руку своей дочери, но только в том случае, если ты менее чем за три года построишь храм невероятной и непревзойденной красоты». Момик сразу пошел работать. Когда он, радостный в ожидании скорой встречи с возлюбленной, присев на самом верху купола храма, наносил последние штрихи, внезапно подъехал какой-то мужчина, поднялся наверх и толкнул Момика. Этот мужчина выполнил указание своего хозяина, принца Сюника. Момик, попытался спастись, схватившись за последний блок купола, который держал в руках, но упал на землю и этот камень стал его надгробием.
В течение семи веков красота Нораванка не угасла, а стала только ярче.
Վարպետ Մոմիկը սիրահարվում է Սյունիքի իշխան Օրբելյանի գեղեցկուհի դստերը։ Աղջիկը, գերված նրա տաղանդով, պատասխանում է նրա սիրուն։
Աղջկա հայրը, իմանալով նրանց սիրո մասին, կանչում է Մոմիկին և ասում․
«Ես իմ դստեր ձեռքը կտամ մի պայմանով, եթե երեք տարում անհավանական գեղեցկության և անգերազանցելի մի տաճար կառուցես»։ Մոմիկն ոգևորությամբ անմիջապես սկսում է աշխատել։ Եվ ահա աշխատանքը մոտենում է ավարտին։ Երբ նա ուրախությամբ և սիրելիին շուտով հանդիպելու հույսով բարձրանում է տաճարի գմբեթ՝ վերջին զարդաքանդակններն անելու, հանկարծ վերևում հայտնվում է մի տղամարդ և հրումն նրան։ Տղամարդը Սյունիքի իշխանի պատվերն էր կատարում։ Մոմիկը փորձում է բռնվել գմբեթի վերջին քարից, բայց ընկնում է․․․ և քարը դառնում է իր շիրմաքարը։
Հետագա 7 դարերի ընթացքում Նորավանքի գեղեցկությունը չի մարել այլ ավելի պայծառ է դարձել։
Անժելա Շամոյան 